این رویداد خاتمه یافته است و اطلاعات موجود در این سایت صرفا جنبه آرشیو دارد

کرسی علمی ترویجی «نقش قرآن در جهت دهی به علوم طبیعی» برگزار شد


ارسال شده در تاریخ :
کرسی علمی ترویجی «نقش قرآن در جهت دهی به علوم طبیعی» برگزار شد

بیست و دومین پیش نشست نخستین همایش ملی مرجعیت علمی قرآن کریم در قالب کرسی علمی ترویجی با عنوان «نقش قرآن در جهت دهی به علوم طبیعی»، با ارائه حجت الاسلام و المسلمین سید عیسی مسترحمی، نقد حجت الاسلام و المسلمین محمدعلی محمدی و دبیری حجت الاسلام و المسلمین مرتضی غرسبان در مورخه چهارشنبه 20 دی ماه 1402 در پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم برگزار شد.


به گزارش دبیرخانه همایش ملی مرجعیت علمی قرآن کریم، در ابتدای نشست حجت الاسلام و المسلمین سید عیسی مسترحمی، به ارائه بحث نقش قرآن در جهت دهی به علوم طبیعی پرداخت و در خصوص ضرورت بحث گفت: هدایت‌بخشی قرآن کریم در زندگی دنیوی و اخروی بدون تعامل با دانش‌های بشری امکان پذیر نیست. از جمله جلوه‌های این تعامل، مرجعیت در جهت‌دهی به دانش‌های طبیعی است. استنطاق از آیات قرآن کریم درباره ارکان پیش‌گفته نشان می‌دهد قرآن کریم با حجیت‌بخشی به تجربه در کنار وحی، روش گسترده‌تری را برای شناخت معرفی می‌کند و نیز با ارائه تصویری واقعی از انسان و جهان، مبانی مورد اتکال علوم طبیعی را دگرگون کرده است. این کتاب مقدس با بیان ارزش‌های واقعی، نظام ارزشی هماهنگ با واقعیت و سعادت انسان را به تصویر می‌کشد و می‌کوشد تا آن را جایگزین نظام ارزشی خودساخته انسان سازد و با تعیین اهداف مطلوبی که با فلسفه آفرینش و توانایی‌های انسان هماهنگ است علوم را بدان سو جهت‌دهی کند. 
حجت الاسلام مسترحمی در ادامه به تشریح موضوع پرداخت و ضمن برشمردن گونه های جهت دهی قرآن به علوم طبیعی از قبیل: تأثیر بر عالمان، مبانی و پیش فرضها، فرضیه ها، اهداف، ارزشها، روشها، محتوا، ابزار و در نهایت کاربردهای علوم طبیعی گفت: ایده‌پردازی و فرضیه‌سازی و جهت‌دهی، چه در ارکان و چه در محتوای و کاربرد علوم طبیعی، مهمترین تاثیری است که قرآن کریم می‌تواند در دانش‌های طبیعی بشری داشته باشد. نقش مهم قرآن کریم در جهت‌دهی به علوم طبیعی این است که آن را به متافیزیک گره می‌زند و این حقیقت را آشکار می‌سازد که طبیعت، تمام هستی نیست و شناخت طبیعت و به کارگیری درست آن [که موضوع و هدف علوم طبیعی است] بدون توجه به ابعاد و اهداف متافیزیکی عالم امکان پذیر نخواهد بود. به عبارت دیگر، قرآن کریم بر فلسفه طبیعت تاثیر می‌گذارد. 
وی ادامه داد: اشکال عمده علوم طبیعی معاصر اين است كه از ابتدا و انتهاى واقعیشان بریده شده‌ و بدان بی‌توجهی می‌شود. علوم طبیعی با این نگرش سيری افقى دارد و هرچه پیشرفت می‌کند، از خدا گریزان تر و از هدف واقعیش دورتر مى‏شود. قرآن كريم با تاکید بر این مسئله که خداست که «هُوَ الْأَوَّلُ وَ الآخِرُ»(حديد: 3) در اين جسد بی‌جان علوم، روح می‌دمد و آن را به پرواز درآورده تا بشر دريابد چه كسى و براى چه اين علل و عوامل طبیعی را آفريده است. لذا بر اساس آنچه گفته شد، قرآن کریم مبانی و اهداف علوم طبیعی را در مسیر درست جهت‌دهی می‌کند و در ضمن اثبات این نکته که قرآن و وحی نیز می‌تواند منبعی برای شناخت طبیعت باشد، به محتوای این علوم می‌افزاید. این منبع الهی برای این دانشها نظریه پردازی می‌کند و با ایجاد انگیزه در دانشمند، او را به کشف و درک پدیده‌های طبیعی تشویق می‌کند و با ارائه نظام اخلاقی کارآمد و کارساز، به کاربرد علوم طبیعی جهت کرده و از مصارف ناصواب آن جلوگیری می‌کند.
در ادامه نشست، پس از توضیحات اجمالی دبیر کرسی، ناقد محترم کرسی، به نقد دیدگاه ارائه دهنده محترم پرداختند. حجت الاسلام و المسلمین محمدعلی محمدی در نقد این ارائه فرمود: با توجه به اینکه ماهیت مقاله، نظریه پردازی نیست و حالت گردآوری و تدوین دارد، تنها اشکال مطرح در این مقاله، ساختار گونه های جهت دهی قرآن به علوم طبیعی است که از موارد مطرح، امکان تلفیق، تجمیع و هم پوشانی داشته و نظم منطقی ندارد.
وی در ادامه دو نوع دسته بندی جدید را ارائه داد. یک دسته بندی بر اساس نقش قرآن در منبعیت، امضاء، پاسخگویی، حکمیتی و الگویی است. و دسته بندی دیگر، بر اساس چارچوب نظری علل اربعه ارسطو در قالب چهار علت فاعلی، صوری، غایی، مادی.و سپس به تشریح دسته بندی دوم پرداخت و گفت: قرآن با این منطق اثرگذاری در عوامل چهارگانه علوم طبیعی، می تواند هم بر عالمان، هم بر محتوای علم، هم بر صورت و شکل علم و هم بر غایت علم اثرگذار باشد. و این اثرگذاری در هر چهار عامل، از سه حیث توسعه، تضییق و تبیین خواهد بود.
در ادامه نیز حاضرین در جلسه به بیان نظرات خود پرداختند. و سپس حجت الاسلام و المسلمین سید عیسی مسترحمی، به ارائه پاسخ به برخی از نقدها پرداخت.
در پایان نشست نیز حجت الاسلام و المسلمین غرسبان  به جمع بندی موارد مطرح شده در جلسه پرداخت.





فایل های مورد نیاز

دستور العمل مقاله فارسی
منشور مرجعیت علمی قرآن
نظام موضوعات و مسائل
مجموعه مقالات
مجموعه نشست ها و وبینارها
مجموعه مصاحبه ها
مجموعه جلسات هم اندیشی
   

پوستر همایش

© کلیه حقوق این وب سایت محفوظ می باشد .
طراحی و پیاده سازی شده توسط : همایش نگار ( ویرایش 10.0.5.2)