چهاردهمین پیش نشست نخستین همایش ملی مرجعیت علمی قرآن کریم در قالب کرسی علمی ترویجی با عنوان قرآن به مثابه ظرفیت تاریخی نواندیشی دینی، با ارائه فاضل ارجمند دکتر عبدالمجید مبلغی، نقد حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمدعلی میرزایی و دبیری حجت الاسلام و المسلمین مرتضی غرسبان در مورخه یکشنبه هفتم آبان ماه 1402 در پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم برگزار شد.
به گزارش دبیرخانه همایش ملی مرجعیت علمی قرآن کریم، در ابتدای این نشست دکتر عبدالمجید مبلغی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطاعات فرهنگی، به ارائه بحث قرآن به مثابه ظرفیت تاریخی نواندیشی دینی پرداخت. ایشان در چهار بخش به مباحث خود پرداخت در بخش نخست توضیحاتی در مورد مبنای نواندیشی دینی ارائه داد و بحث نواندیشی دینی را حرکتی از روش اسکولاستیک یا مدرسی به سمت نواندیشی دینی دانست. هژمون در زبان شناسی کلاسیک را متن محور و در سه سطح متن پایه متن پیرو و متن پیرامون معرفی نمود.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطاعات فرهنگی سپس در بخش دوم بیانات خود به بازخوانی نواندیشیهای دینی که در تاریخ معاصر ظهور و بروز کردهاند پرداخت و آنها را در دو قالب مدرن و پست مدرن معرفی کرد. وی اندیشه مدرن را در 3 قالب اثبات گرا، ابطالگرا و انتقادی، و نواندیشی پست مدرن را در دو قالب تأویلی و گفتمانی تبیین نمود.
دکتر عبدالمجید مبلغی در بخش پایانی به نقد جریان نواندیشی دینی پرداخت و پیشنهاد خود را در این خصوص ارائه داد.
در ادامه نشست، پس از توضیحات اجمالی دبیر محترم کرسی، ناقد کرسی، به نقد دیدگاه ارائه دهنده محترم پرداختند. حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد علی میرزایی در نقد این ارائه به نکات ذیل اشاره نمود:
- در اندیشه شما، متن در جریان نواندیشی محوریت دارد. و حال آنکه در جریان نواندیشی دینی متن اصلاً موضوعیت و قداست ندارد.
- در این ارائه، تمایزی بین روشنفکری و نواندیشی مطرح نشده است.
- با نقد روش مدرسی و همچنین روش نواندیشی مدرن و همچنین روش نواندیشی پست مدرن، موضع خود نگارنده مبهم میمانند. چرا که تمام دیدگاهها در این سه مورد خلاصه می شود.
- در این بخش بین سنت و حدیث تفکیک نشده است در حالی که حدیث متن محور است و سنت فرامتن.
- در این ارائه، حاکمیت کلام بر فقه در اینجا در نظر گرفته نشده است.
در ادامه دکتر مبلغی صمن پذیرش برخی انتقادات، به ارائه پاسخ به برخی از نقدها پرداخت. در ادامه نیز حاضرین در جلسه به بیان نظرات خود پرداختند. و حجت الاسلام و المسلمین غرسبان به جمع بندی موارد مطرح شده در جلسه پرداختند.