چهارمین پیش نشست نخستین همایش ملی مرجعیت علمی قرآن کریم با عنوان تبیین مرجعیت علمی قرآن کریم با همکاری پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در مورخه دوشنبه بیست و یکم آذر ماه 1401 با ارائه حجت الاسلام و المسلمین محمدتقی سبحانی در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار شد.

به گزارش دبیرخانه همایش ملی مرجعیت علمی قرآن کریم، در این نشست حجت الاسلام و المسلمین سبحانی با اشاره اجمالی به منشور مرجعیت علمی قرآن کریم گفت: مرجعیت علمی قرآن از ایده ها و اندیشه های کهن علماء و اندیشمندان مسلمان بوده است و چیزی نیست که از ذهن و ضمیر علمای اسلامی غایب باشد. اما وضعیت حضور قرآن کریم در حوزه دانش های اسلامی وضعیت مناسبی نیست. عنوان مرجعیت علمی قرآن کریم با این عنوان خاص شاید در ادبیات حوزه مطرح نبوده است اما دغدغه و مسئله اش و پرداختن به آن، مربوط به سده گذشته و تحولاتی است که هم در جهان اسلام و هم در جهان غرب رخ داده است. مرجعیت علمی قرآن کریم به معنای اثر گذاری معنادار و روشمند قرآن کریم بر دانش های ساخت یافته بشری است. مرجعیت علمی قرآن کریم دارای ابعاد و زوایای مختلفی است. این نظریه از جایگاه موقتی این منبع وحیانی در علوم اسلامی، انسانی و  طبیعی به عنوان عرصه های علوم، سخن به میان می آورد. همچنین در هر یک از علوم و دانش ها، قلمروهای مختلفی به عنوان سطوح آن دانش وجود دارد که مرجعیت علمی قرآن کریم به دنبال بررسی تأثیر قرآن بر این سطوح دانشی است. برای نمونه در هر علمی پیش‌فرض‌هایی وجود دارد و این پیش فرضها بر علوم تأثیرگذار است و متخصص در هر علمی آن‌ها را می‌پذیرند و‌ با این پیش فرض ها وارد آن دانش می شوند. همچنین در حوزه دانش‌های مختلف، با لایه‌های مختلف دانش روبه رو می شویم که از مبادی و مبانی اساسی شروع می‌شود و به کلان نظریه‌ها و بعد به خرده نظریه‌ها رسیده و از آن‌جا وارد گزاره‌ها می‌شود. همچنین اثرگذاری قرآن بر علوم، روشهای مختلفی اعم از استنباطی، استلهامی، استکمالی، حکمیتی، و بینشی دارد.
وی افزود: ادعای اصلی کلان نظریه مرجعیت علمی قرآن کریم این است که در ساحت دانش های ساخت یافته، همان چیزی که امروز ما در حوزه و دانشگاه آن را درس می دهیم حضور معرفتی قرآن به انحاء حضور، هم امری ممکن است و هم امری ضروری است. ممکن است چون هیچ مانع روش شناختی ندارد و ضروری است برای آن کسی که معتقد است قرآن کتاب هدایت و کتاب کمال بشر است این مدعای اصلی ماست.