نهمین پیش نشست نخستین همایش ملی مرجعیت علمی قرآن کریم با عنوان نظریه مفاهیم بنیادین قرآن و نقش آن در توسعه علوم انسانی، در پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم در مورخه چهارشنبه دوازدهم بهمن ماه 1401 با ارائه حجت الاسلام و المسلمین سعید بهمنی، عضو هیأت علمی این پژوهشکده برگزار شد.

به گزارش دبیر خانه همایش ملی مرجعیت علمی قرآن کریم در ابتدای نشست حجت الاسلام و المسلمین بهمنی جهت فهم نظریه با یک مثال از فیزیک سخنان خویش را آغاز کرد و گفت: در فیزیک ذرات بنیادین عناصر را در عالم طبیعت ایجاد می کنند. و مفاهیم بینادی در عالم زیست بحث سلولهای بنیادین قابلیت تبدیل شدن بر اعضای بدن انسان نیز بر اساس همین قاعده کلی است. وی اضافه نمودند در این نظریه مفاهیم بنیادین قرآن همان نقش را در احیاء انسانی ایفا می نمایند یعنی منشاء احیای انسان هستند و بر اساس آیه 24 سوره الأنفال : «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اسْتَجيبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاكُمْ لِما يُحْييكُمْ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ وَ أَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ» علم انسانی علم به هستی هایی است که بوسیه و اراده انسان ایجاد می شود همانگونه در فیزیک ذرات بنیادین عناصر حیات طبیعیت را شکل می دهند در زیست سلولهای بنیادین؛ و در هستی انسانی این کنش های بنیادی هستند که هستی ارادی انسان را شکل می دهد. 
وی در اهمیت مسئله بیان کرد: هر فرهنگی مفاهیم مرکزی دارند مثل آزادی در لیبرالیسم که خود آزادی با اراده انسانی ایجاد می شود در جهان کمونیسم بی طبقه بودند مفهوم مرکزی است حتی فرهنگهای بدوی نیز مفاهیم مرکزی داشتند. 
عضو هیأت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن ادامه داد: سنخ مفاهیم مرکزی از سنخ هدف است و قرآن مشحون از مفاهیم بنیادین است. هدف و یا ضد هدف مفاهیم احیاء انسان و مفاهیم اماته گری (احیاء و اماته) است. خداوند متعال طبیعت بشر را بدین سنخ خلق کرده است 
بهمنی در خصوص ویژگی های مفاهیم بنیادی قرآن افزود: 
1-   قرآن گرچه زبان قوم هست ولی نقطه عزیمتش این است که همه زبانها معانی خصوصیت مفاهیم است 
2-  همچنین معنای مفاهیم را خود قرآن بیان می کند و حدود آن نیز در قرآن بیان می شود 
3-  وحی وسیله ارتباط خدا با بشر با مفهوم ( جهان نفس، جهان مفاهیم و جهان عینی) است
4-  مفاهیم با خصوصیات خاص خود بیان شده است 
وی در پایان با بیان اینکه نظریه مفاهیم بنیادی چگونه در فرهنگ به طور عام و در علوم به طور خاص اثرگذاری می کند، به مصادیقی از مفاهیم بنیادین قرآن اشاره نمود که عبارت اند از: فلاح؛ انس؛ تمسک، تدبر؛ جهاد؛ ایمان و .... و فرمودند ایمان شاملترین و انتزاعی ترین این مفاهیم زیست الهی انسان را تشکیل می دهد ایمان هم هدف و هم راه است که براساس دعوت و پذیرش دعوت که مساوی با ایمان در آیه فوق الذکر سبب احیاء انسان می شود.